مغز چگونه خاطرات جديد را در کنار خاطرات قديمي ثبت مي‌کند
ممکن است تصور کنيد در روزهاي شلوغ و پرکار مغز شما براي آنکه بتواند اطلاعات جديد را طبقه‌بندي کند، اطلاعات قديمي تر را دور مي‌ريزد. براستي مغز چگونه خاطرات جديد را در کنار خاطرات قديمي ثبت مي‌کند ؟ جالب است بدانيد که مغز ما از سيستمي باورنکردني براي دريافت و پردازش اطلاعات جديد استفاده مي‌کند که در اين روش اطلاعات قبلي ذخيره شده در مغز در جاي خود باقي مي‌مانند. اخيرا محققان براي توضيح عملکرد مغز در ذخيره اطلاعات مدل جديدي پيشنهاد دادند. مدل مذکور چگونگي ذخيره اطلاعات جديد در مغز علي رغم حفظ اطلاعات قديمي را به خوبي روشن مي‌سازد. اين مدل رياضي که توسط محققان دانشگاه کلمبيا ارائه شده، نشان مي‌دهد که خوشه‌هاي ملکولي براي ذخيره‌سازي عظيم اطلاعات، پشت سر هم عمل مي‌کنند.
استفانو فوسي يکي از اعضاي تيم تحقيقاتي دانشگاه کلمبيا در اين‌باره مي‌گويد: مدل ما علت پيچيدگي فرآيندهاي تاثيرگذار بر حافظه و اينکه چگونه اين پيچيدگي به يادآوري خاطرات در مغز منجر مي‌شود را به خوبي توضيح مي‌دهد.
يکي از مدل‌هاي پيش‌نهادي براي توضيح چگونگي ذخيره خاطرات و اطلاعات جديد در مغز بر تغيير توانايي سيناپس‌ها تمرکز دارد. براي درک بهتر تصور کنيد صفحات شماره‌گيري وجود دارد که شدت سيناپس‌ها را کم و يا زياد مي‌کند. اما اين مدل براي توانايي ذخيره نورون‌ها محدوديت‌هايي دارد. مدل ديگري در سال 2005 پيشنهاد شد که بر اساس توانايي سيناپس‌ها ذخيره اطلاعات در مغز را مورد بررسي قرار مي‌داد. هرچند اين مدل نيز براي توضيح عملکرد مغز به هنگام ذخيره اطلاعات جديد کافي نبود.
بر اساس مدل جديد فوسي و همکارانش، شماره‌گيرهاي نوروني نه تنها در مواقع مختلف به فعاليت مي‌پردازند، بلکه به طور مداوم با يکديگرارتباط دارند. يکي از اعضاي تيم تحقيقات در اين‌باره مي‌گويد: ارتباط بين اجزا ظرفيت فوق‌العاده مغز را به خوبي توضيح دهد. براي درک بهتر اين مدل به تصوير زير نگاه کنيد.
تصور کنيد تعدادي ليوان از طريق لوله‌هايي به هم متصل هستند. هنگامي که مايعي در يکي از ليوان‌ها ريخته شود، لوله‌ها براي يکسان سازي سطح مايع در تمامي ليوان‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرند و خاطرات جديد در حافظه بلندمدت مغز ساخته مي‌شوند. به گفته محققان اين فرضيه پايان‌ناپذيري ظرفيت مغز را به خوبي توضيح مي‌دهد. مدل مذکور مي‌تواند در راستاي تلاش‌ها و پيشرفت‌هاي انجام شده در زمينه سخت‌افزارهاي نورومورفيک مورد استفاده قرار گيرد. مغز يک انسان حدود 86 بيليون نورون دارد و مي‌تواند حدود يک پترابايت اطلاعات را در خود ذخيره کند. هرچند شايد مقايسه حافظه انسان و کامپيوتر کار درستي نباشد، زيرا عملکرد مغز ما به مراتب پيچيده‌تر از ساختارهاي حافظه در کامپيوتر است.